Wraz z rozwojem kosmetologii estetycznej rosną oczekiwania pacjentów wobec kosmetologa i istnieje przekonanie, że obecnie w tej branży wydaje się, jakby nie było rzeczy niemożliwych. Reklamy mechanicznego resurfacingu, zabiegów laserem frakcyjnym i niechirurgicznych liftingów twarzy sprawiły, że pacjenci uwierzyli, że współczesny kosmetolog może zrobić niemal wszystko. Jest jednak jeden problem, z którym przynajmniej raz zetknął się w swojej praktyce każdy kosmetolog – jest to tkanka bliznowata, z którą trudno jest sobie poradzić.
Jednakże kiedy mamy do czynienia z bliznami, najlepszą radą jakiej mogę udzielić jest zdiagnozowanie rodzaju blizny oraz wyjaśnienie pacjentowi klasycznych medycznych i alternatywnych możliwości leczenia. Aby prawidłowo zdiagnozować bliznę, należy poznać każdy rodzaj blizn.
Następujące czynniki mają wpływ na proces bliznowacenia:
- wielkość i głębokość rany;
- dopływ krwi do tego obszaru;
- grubość i kolor skóry (biorąc pod uwagę aspekty etniczne);
- kierunek przebiegu blizny na skórze (w poprzek lub wzdłuż linii napięcia skóry).
RODZAJE BLIZN: DIAGNOZOWANIE
Blizny keloidowe (bliznowce)
Bliznowce to zgrubiałe, pomarszczone, swędzące zmiany skórne, które wykraczają poza krawędzie rany. Często mają czerwony kolor lub wydają się ciemniejsze od otaczającej je tkanki. Bliznowce powstają, gdy proces pierwotnego gojenia rany dawno się skończył, ale organizm nadal intensywnie produkuje kolagen, nie niszcząc go.
Leczenie:
- Iniekcje sterydów bezpośrednio do tkanki bliznowatej zmniejszają zaczerwienienie, swędzenie, a czasami zmniejszają bliznę.
- Bliznę można wyciąć, a ranę zamknąć jednym lub kilkoma piętrami szwów.
- Przeszczepy skóry są czasami stosowane, jeśli bliznowiec nawraca po wycięciu. Istnieje jednak również ryzyko powstania bliznowca w miejscu pobrania przeszczepu.
Nie ma znaczenia, które podejście zostanie wybrane. Główną kwestią, którą należy zapamiętać jest to, że bliznowce mają trwałą tendencję do nawrotów, czasami nawet w większym stopniu niż przed rozpoczęciem leczenia. W takich przypadkach chirurg może połączyć usuwanie blizn z bezpośrednią aplikacją sterydów lub radioterapią.
Blizny hipertroficzne
Blizny te są często mylone z bliznowcami, ponieważ wyglądają podobnie: są zgrubiałe, czerwone lub ciemnobrązowe i wystają ponad powierzchnię otaczającej ich tkanki. Różnica polega na tym, że blizny hipertroficzne pozostają w krawendziach pierwotnej rany chirurgicznej lub urazowej. Zwykle ulegają one poprawie samoistnie w ciągu roku lub dwóch.
Leczenie:
- Chirurgiczne wycięcie nadmiernej ilości tkanki bliznowatej polega na zmianie położenia blizny tak, aby zagoiła się ona ponownie i stała się mniej widoczna. Iniekcje sterydów w trakcie i po operacji przez dwa lata pomagają zapobiegać tworzeniu się zgrubiałego nadmiaru tkanki bliznowatej. Jeśli jednak pacjent może poświęcić na leczenie 3-6 miesięcy – można wykonać serię niechirurgicznych zabiegów opartych na koncepcji ” usunąć i odbudować”.
- Maski uciskowe na bazie enzymów zwiększają spłaszczenie i rozpuszczenie tkanki bliznowatej. Konieczna jest jednak proliferacja nowych komórek, a następnie tkanka przebudowuje się płynnie w sposób naturalny.
- Pielęgnacja domowa oparta na aminokwasach i innym “pożywieniu komórkowym”, beta-glukanach wspomagających odporność oraz łatwo odparowujących olejach do zagęszczania tkanki to elementy niezbędne do uzyskania zadowalającego efektu końcowego i rewizji blizny nawet o 85%.
Ściągające blizny
Oparzenia lub urazy powodujące utratę dużej powierzchni skóry mogą przyczynić się do powstania blizny, która wciąga brzegi skóry do środka. To ściągnięcie skóry może obejmować mięśnie i ścięgna, ograniczając w ten sposób ich normalne ruchy.
Leczenie:
- Korekcja ściągającej blizny polega zazwyczaj na jej wycięciu i zastąpienie wolnym przeszczepem skóry lub płatem. W niektórych przypadkach może być zastosowana plastyka Z.
- Plastyka Z – jest metodą chirurgiczną stosowaną w celu zmiany położenia blizny, tak aby była ona bardziej wyrównana z naturalnymi liniami napięcia i fałdami skórnymi, gdzie będzie mniej widoczna.
- Wielu lekarzy stosuje dermabrazję po chirurgicznym usunięciu blizn, aby wyrównać strukturę skóry, zwłaszcza w przypadku blizn hipertroficznych i bliznowców keloidowych, ale osobiście nigdy nie spotkałem się z przypadkiem, w którym dermabrazja całkowicie usunęła bliznę.
INNE NIECHIRURGICZNE ZABIEGI, KTÓRE MOGĄ BYĆ WYKONYWANE PRZEZ KOSMETOLOGA
Tkanka bliznowata jest nadal jednym z rodzajów tkanki skórnej. Stała się tkanką bliznowatą, ponieważ uraz spowodował, że desmosomy zaczęły uwalniać nowe komórki na powierzchnię znacznie szybciej niż w naturalnej fazie proliferacji nowych komórek. Tkanka bliznowata, podobnie jak normalna skóra może być w znacznym stopniu zmiękczona, częściowo usunięta i pozbawiona zmian pigmentacyjnych. Radzę jednak nie zapominać, że poniższe metody są czasochłonne, a ich zastosowanie jest bardzo podobne do tego, w jaki sposób jubiler szlifuje diament, aby uzyskać czysty szlif.
Mikrodermabrazja. Usuwanie tkanki bliznowatej jest głównym powodem zakupu aparatu do mikrodermabrazji. Z czasem powtarzane zabiegi prowadzą do spłaszczenia przerostowej tkanki bliznowatej. Metoda ta powinna być jednak traktowana jako “otwieranie drzwi” do skóry w celu dalszego leczenia.
Leczenie światłem. Pojawił się nowy “szał” związany z tym, że fale świetlne o określonej długości są w stanie usunąć nie tylko oznaki starzenia, ale również blizny. Informacje reklamowe zawierają wiele pseudonaukowej terminologii i imponujących wykresów, ale wszystko to wydaje mi się zbyt anegdotyczne.
Zabiegi z wykorzystaniem energii elektromagnetycznej. Niezwykłe właściwości repolaryzacyjne pulsujących fal elektromagnetycznych mogą być wykorzystane jako program do bardzo szybkiego gojenia się ran pooperacyjnych. Zabiegi te można wykonywać natychmiast po zakończeniu manipulacji związanych z rewizją blizny.
Alkalizacja tkanek. Dostępne są składniki, które podnoszą pH skóry do 12. Prawidłowa alkalizacja skóry zmiękcza i rozpuszcza tkankę bliznowatą, tworząc delikatne podrażnienie z tworzeniem się cienkiej skorupy (strupka). Kiedy strupek odpada – blizna się spłaszcza. Należy jednak unikać nadmiernego urazu, który mógłby prowadzić do dodatkowych blizn i/lub pigmentacji.
Zabiegi enzymatyczne wzmacniające skórę. Blizny na skórze dojrzałej wydają się głębsze lub przeciwnie – uniesione, ponieważ skóra z wiekiem ulega rozciągnięciu. Wzmocnienie skóry enzymami zapewnia tymczasowy, ale progresywny “lifting” tkanek, wygładzając blizny proporcjonalnie do tego, jak skóra staje się silniejsza.
Usuwanie blizn wymaga wielu podejść i systematyczności, gdy kosmetolog usuwa nadmiar tkanki i stymuluje “pamięć skóry” do wzrostu nowych komórek. Wymaga to również czasu: zasadniczo wygładzamy tkankę bliznowatą bez urazu, podobnie jak jubiler szlifuje diament – czasami przez wiele tygodni, aby uzyskać nieskazitelny szlif.
ZAKOŃCZENIE
Większość zabiegów korekcji blizn, w które byłem osobiście zaangażowany w ciągu ostatnich dziesięcioleci obejmowała wszystkie powyższe metody, często w różnych połączeniach u każdego pacjenta. Podstawową rzeczą, o której musi pamiętać kosmetolog podczas wykonywania zabiegów rewizji blizn – to cierpliwość. Skóra może być modelowana jak “żywy plastik” – można osiągnąć to za pomocą chemii, terapii elektromagnetycznej i chirurgii. Jednak zaangażowanie ze strony pacjenta i zrozumienie, że będzie to proces długotrwały, jak również cierpliwość ze strony kosmetologa, to dwa główne składniki sukcesu.